Thil zir tawpsan ni atangin Upat a intan (Old age begins the day you cease to learn)
06/03/2010 15:42
-P.Lalnithanga
He thu hi Herbert Gasson-a sawi a ni. Thil zir zel mi chu tar hmanin a awm lova, chuvang chuan tar (old age) hi an hre ve lo. Chuvangin an tar thei lo a ni. Mizo te thinlungah chuan tlema kum tam deuh nia kan in hriat, kum 50 vel te atang chuan upa riauva inhriatna kan nei thuai a. Thil thar zir te, hriat tuma beih te leh chutiang zawnga rilru leh ngaihtuahna sen chu atthlak leh tul tawh lohva kan ruat a. |angkaina pawh awm tawh lovah kan ngai thin. Kum tam deuh tawh hnua thil zir te chu faka fuih ai chuan, "I va peih mai mai ve!" te kan ti a, thil tul lo leh tangkai tawh loah te hial kan ngai a ni awm e.
Chutiang chu kan dinhmun a nih chuan kan kum a lo tam zel hian kum tamna ringawt chuan boruak atangin hriatna leh thil thar min rawn pe mai hauh lova. Chutianga rawn pek a hnehin kan hriat chhun ang pawh kha lak belh zel a nih loh chuan a lo phai tial tial a. Kum tamna ringawt khan hriatna leh finna amahah a rawn keng tel mai si lova, a zawna va zawn a, purva chawkna atang lo chuan hriatna leh finna hi anmahniin an lo kal mai hauh lo. Rilru leh ngaihtuahna sawizawina leh thununna atang chauhvin finna te, hriatna te hi a lo awm a ni sia. 'Ka peih tawh lo' tihna chuan eng anga kum tam pawh ni ila chhawna leh 'tar atna' mai lo chu a rawn thlen dawn lo. Chuvang chuan ani "tar at' hi Mizo zingah a awm theih thin ni. Chawk belh a nih loh chuan hriatsa pawh kan hloh tial tial a ni si a.
Min siamtu Pathian hian ngaihtuah theihna rilru te hriat thiam theihna tura hisap theihna (faculty) te min pe a. Heng te hi kan kut leh ke hmanga hna kan thawk ang a, kan ngaihtuahna hi hmang hriam turin min duh a ni. Chutianga ngaituahna mihringin a neih hmang zai a, hmang hriam te chuan thla hiala lawn theihna te an ngaihtuah chhuakin an lawn ta mai reng a ni. Arsi dang atanga lo kal an ni bik hauh lo; kan anpui ve bawk mihring an ni a, an ngaihtuahna an hman vang maia in kap kai ta te an ni.
Peih phawt chuan mihring tu te tan pawh hian thil thar zir tur leh hriat tur a awm reng a, lehkhabu chhiar atang te in kan hriatna kan ti zauvin kan tipung thei. Min siamtu Pathian hian 'Mihring te hi kum chumi zat an nih chuan an hriat theihna te, finna te an nei thei tawh lovang a, an ngaihtuahna pawh a bil zo tawh ang' khawiah mah a lo ti lovin a lo ziak hauh lo mai. Chutianga hnehin kan ngaihtuah theihna te hriat thiam theihna te chu tawp chin awm lova hriam tawlh tawlh turin a lo ti a ni zawk si. Mihringte zawk hian ani 'chin tawk' dah tlat zawk chu ni. Thufingah chuan 'Thei a inring chuan an thei thin' (They can who believe they can) tih a ni. Thei lova in ring thei ta an awm lo. Khawvel tlang sang ber Everest pawh lawn chhuak theia in ring te chuan an lawn chhuak mai zawng a nih hi. Chutiang bawkin tuifinriat thuk ber ber pawh luh chhuah loh an nei tawh lo a ni. Mihring thiltihtheihna hi a va nasa em!
Chutih lai chuan mahni tapchhak zawla engmah ti thei tawh lova inngaihna hi bansanin mahni theuh in sangphekin hriatna lamah than i tum ang u. Lehkhabu lah chhiar sen loha ziak a awm si a. Hawh u i tan tha leh ang u, tlai luat a awm si lova. Kan tan ni ni hi tan hun chu a ni mai. Chutilo chu min hmuaktu chu duhawm lo tak a ni dawn si a.
Chuvang chuan kum tam ringawt hian finna leh hlutna mihringah a rawn thlen mai lo. Kan kum te chu kan ngaihtuahna sawizawi a, thununa, chutianga 'finna' zawn a nih chauhvin kum hian hlutna a nei a ni. Kum tam ringawt mai te chuan hlutna an nei hranpa lo. Hei hi Saptawngin mi fingten hetiangin an lo sawi a ni, "Age acquires no value save through thought and discipline" tiin. A va dik em!
Chutiang chu kan dinhmun a nih chuan kan kum a lo tam zel hian kum tamna ringawt chuan boruak atangin hriatna leh thil thar min rawn pe mai hauh lova. Chutianga rawn pek a hnehin kan hriat chhun ang pawh kha lak belh zel a nih loh chuan a lo phai tial tial a. Kum tamna ringawt khan hriatna leh finna amahah a rawn keng tel mai si lova, a zawna va zawn a, purva chawkna atang lo chuan hriatna leh finna hi anmahniin an lo kal mai hauh lo. Rilru leh ngaihtuahna sawizawina leh thununna atang chauhvin finna te, hriatna te hi a lo awm a ni sia. 'Ka peih tawh lo' tihna chuan eng anga kum tam pawh ni ila chhawna leh 'tar atna' mai lo chu a rawn thlen dawn lo. Chuvang chuan ani "tar at' hi Mizo zingah a awm theih thin ni. Chawk belh a nih loh chuan hriatsa pawh kan hloh tial tial a ni si a.
Min siamtu Pathian hian ngaihtuah theihna rilru te hriat thiam theihna tura hisap theihna (faculty) te min pe a. Heng te hi kan kut leh ke hmanga hna kan thawk ang a, kan ngaihtuahna hi hmang hriam turin min duh a ni. Chutianga ngaituahna mihringin a neih hmang zai a, hmang hriam te chuan thla hiala lawn theihna te an ngaihtuah chhuakin an lawn ta mai reng a ni. Arsi dang atanga lo kal an ni bik hauh lo; kan anpui ve bawk mihring an ni a, an ngaihtuahna an hman vang maia in kap kai ta te an ni.
Peih phawt chuan mihring tu te tan pawh hian thil thar zir tur leh hriat tur a awm reng a, lehkhabu chhiar atang te in kan hriatna kan ti zauvin kan tipung thei. Min siamtu Pathian hian 'Mihring te hi kum chumi zat an nih chuan an hriat theihna te, finna te an nei thei tawh lovang a, an ngaihtuahna pawh a bil zo tawh ang' khawiah mah a lo ti lovin a lo ziak hauh lo mai. Chutianga hnehin kan ngaihtuah theihna te hriat thiam theihna te chu tawp chin awm lova hriam tawlh tawlh turin a lo ti a ni zawk si. Mihringte zawk hian ani 'chin tawk' dah tlat zawk chu ni. Thufingah chuan 'Thei a inring chuan an thei thin' (They can who believe they can) tih a ni. Thei lova in ring thei ta an awm lo. Khawvel tlang sang ber Everest pawh lawn chhuak theia in ring te chuan an lawn chhuak mai zawng a nih hi. Chutiang bawkin tuifinriat thuk ber ber pawh luh chhuah loh an nei tawh lo a ni. Mihring thiltihtheihna hi a va nasa em!
Chutih lai chuan mahni tapchhak zawla engmah ti thei tawh lova inngaihna hi bansanin mahni theuh in sangphekin hriatna lamah than i tum ang u. Lehkhabu lah chhiar sen loha ziak a awm si a. Hawh u i tan tha leh ang u, tlai luat a awm si lova. Kan tan ni ni hi tan hun chu a ni mai. Chutilo chu min hmuaktu chu duhawm lo tak a ni dawn si a.
Chuvang chuan kum tam ringawt hian finna leh hlutna mihringah a rawn thlen mai lo. Kan kum te chu kan ngaihtuahna sawizawi a, thununa, chutianga 'finna' zawn a nih chauhvin kum hian hlutna a nei a ni. Kum tam ringawt mai te chuan hlutna an nei hranpa lo. Hei hi Saptawngin mi fingten hetiangin an lo sawi a ni, "Age acquires no value save through thought and discipline" tiin. A va dik em!
Thulakna : Vanglaini
Comments
No comments found.
Contact
Search site
NGAIHDAN
Ngotekherh Puanchei
Puandum Hmaram
THU KAM HNIH KHAT
TLAWHTUTE
MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA
