MIZO MIZONA HUMHALH

TANRUAL HI CHAKNA

03/06/2010 22:24
- F.Lalrammawia

Thuhma: Tanrual hi Chakna tih thu hi sawi nuam tak a nih rualin chakawm loh tak a ni thei bawk. He thu hi thu dik awm sa, khawvel mihringin kan zawm hleih theih loh a ni fo thin.

Tanrual: Thil tihna innial kalh lo, thu khat vua, insawisel lo, tihova thawkho dial dialte hi tangrual an ni. Rorelnaah, thil tihnaah, hnathawhnaah, khawsakhonaah, inpawlhonaahte mi tam lam zawk duhna leh rem tihna, thlekna lamah rilru dam thlapa tel dial dial mai hi lungrual thei nun a ni a. Chu mi lungrual theihna atang chuan thil tih renga tanrual theihna nun a lo awm thin.

Chakna: Thil ruahman, remruatna anga tih theih, thawh theih, tihpuitlin theih, tihzawh theih hi chakna atanga lo awm a ni. Mi tu emaw chu a hriselin a thahrui a tha, a chak a ni mai thei. Thil tihhlawhtlin engemaw tal a neih loh chuan a chakna tak tak hriat theih a ni lo va, hmuh theih a ni lo. A tangkaina pawh a lan ghek lo vang. Thian, chhungkua, kohhran, khawtlang, hnam leh ram hian chakna a mamawh zel mai. Chu chakna chu thurual thei, tanrualna atanga lo awm a ni a. Chuvang chuan, thurualna atangin tanrualna a lo piang a, tanrualna atangin chakna a lo piang htei chauh zuk nia.

Tanrual chu thiltihtheihna a ni: Mahni leh mahni ngei pawh hi kan tangrual lo thei tlat thin. Kan thil tihna kan tihpuitlin theih loh tam tak hi chik taka kan inbih chiang chuan kan rilru hi a tangrual lo a ni duh khawp mai. Kan rulru leh kan taksa thu khat vuaa, lungrual thlapa thil kan tih hian mahni leh mahni tangrual kan ni a. Chu tanrualna rah chu chakna atanga thlahtlinna a ni fo thin. 

Thian thurual, tangrula tlat chu an zahawm a, thil an tithei bik a, chakna thahrui fei tak neiin an thil tihdunah an hlawhtling thin. Unauza thurual, nupa thural , kchhungkaw thural, kohhran thural, khawtlang thurual leh hnam thurual reng reng chu an zawhawm bik fo va. An tangrual a, an chakna a, thil an ti thei nge nge zel a. Dotute tan hneh mai a awlai lo va, an tanrualna chuan a phuar nghet thlat a, an chak a, thil an tihlawhtling thei thin a ni.

Hnam tanrual hi a tha: Khawvelah hian hnam chi hrang hrang hi sang tel tak meuh kan awm a ni awm e. Sapho hi hnam engzat nge, eng hnam hnam nge an nih kan hre pha lo ni sela, Sapho ni mai phawt teh se. Vaiho hi hnam engzat tak ni ang maw? China-hote hi hnam engemaw zat awm ngei chuan ka ring. Japan-hote hi hnam engzat awmkhawm nge an nih dawn le? An tam tehlul nen, chu mi hnam kha mi hnam tia ingneih lo awm ve lo emaw ni? Keia hmuh dan phei hi chuan hnam chi hrang awm lo an gmai hian ka hmu lat zuk nia! An fakawm ka ti lo thei lo.

Keini tlangmi itite pawh hi a hnam chi hrang zawnga han inthliar hran dawn takah chuan kan tam viau mai thei. Entirnan- Lushai, Zahau, Teddim, Laizo, Halkha, Hualngo, etc… kan han ti ta a. Hualngo rau rauvah pawh Bochung, Chalthleng, Cherput tiin a la inthliar theih zel a. Lusei intiho pawh hi Fanai, Khiangte, Sailo, Khawlhring, Tuallawt, Zahau leh Hualngo-te nen chawhpawlh vek tho an ni. Hnam chi hrang infawkkhawm zat kan sawi kim mai thei lo hial zawk a. Mahse, kan inthurual a, kan inpumkhat tlat chuanh kan tangrual dawn a ni. Kan tanrual phawt chuan kan chakin hnam zahawm leh thil tithei tak kan I zel bawk ang.

Mongolian thlah, chhinlung chhuak tlangmi inti zawng zawng (Chin, Mizo etc.)-te hi thlahtu bul thuhmun, hnam pakhat kan ni ti thei kan ni awm e. Mahse, chenna tlang leh hmun a lo hran rei tak tak hnu chuan tawng a lo danglam thei hle a, hnam dang daih ang mai a lo ni theih ta a ni. Chuti chung chuan hnam pakhat kan nihzia a lanna tam tak hmuh theihin a awm. Tlangmi hnamte hi inla hrang kan tam ang hu zelin, kan tanrual theihna a chau ang a, kan chak lo tawlh tawlh ngei ang. Tlangmi hnam tinte hi inla hrang ta theuh ila, chak tak tak tham lo hnam pakhat kan ni theuh awm e.

Chhungkua: Chhungkua pawh hi tanrual a tul hle. Chhungkua nu leh pa thurual lo, nu ber leh mo ingheih lo, nu leh pa thu awih lova nung fanu fapa, nuta leh farnu inngeih lo, farnu leh mo inhal tlat, unau za ingneih lova hna thawk tlang hlei thei lo chhungkua reng reng chu chungkaw thurual lo leh hmasawn thei lo, changkang thei lo leh thang thei lo an ni deuh ael a. Chu mai ni lovin nu leh pa boral hnuah phei chuan mahni ro chan theuh pawh hum thei lo leh tiriral zo vek an ni duh hle. Chuvang chuan, chhungkaw thurual ni thei thura a bulpui ber chu nu leh pate inkawmngeihna atanga an thurualna chu nupa tangrual an nih theihna a ni. Chu chuan thanrualna rawn hring chhuakin, chhungkaw szahawm an nih phah a, an thiltih apiangah an tanrual theih zel avangin chhungkaw chak leh thiltithei an ni ta thin a ni. Chu ngei mai chu an chhungkaw chakna a ni.

Mihring nun hi: Nuin fa a hrin apiang hi mihring an ni mai. Kan nuten a mal te tein min hring a, rilru leh hmel thuhmun chiah kan awm lo hial a ni mai thei. Kan sawi duh tak chu enggne ni? Khawvela mi hring tungchhova piang zawng zawng hi duhdan thuhmun chiah lo kan ni vek, tih hi a ni. Chuti chung chuan, a huhova khawsa tur kan ni lawi si a. Pianpui rloru inang lo leh thuhmun lo hlir ni chung sia chenho leh thil tihho tul tlat si kan ni. Kan duhdan inang reng reng lo khawsaho chu inthurual a tul a, tanrual a ngei tlat mai. Chuti a nih chuan engtin nge kan thurual an ga, kan tanrual theih tak ang le?

Tanrual theihdan kawng: Keima duhdan, keima remruatna, keima thu thu ringawt hi chuan mi tumah hi thurualpui theih ka nei dawn lo. Mi tumah reng hi ka thu thua awm duh tur an awm reng reng lo vang. Keimah ringawt hian ka mamawh zawng zawng ka ti kim thei lo va, kan duh tinreng ka nei thei dawn lo. Ka mamawh leh duhzawng tithei a, nei thei tur chuan keima duhdan leh remruatna ka dahkian theih a tul a. Mi dangte duhdan leh remruatna pawmin anmahni thurualpuia ka tihpui theih hun apiangah kan tangrual thei ang a, ka thil duh tak tak pawh ka tipuitling thei dawn ani. Thil tam tak hi mi dangte nena tangrual ngei lem lo a aw. Thil tam tak erawh mi dangte nen tangruala tihhlawhtlin theih chauh a ni thung. Tangruala thiltih a tul hun pawha kan tanrual theih loh chuan kan hlawhchham fo bawk ang.

Chuti a nih phawt chuan, mi hran hran tangrual thei turin mahni lam theuh kan inphah hniam a tul dawn a nih chu. Kristian nun duhawm tak chu tlawm taka awmdan thiam hi a ni theih mai. Kan Lal Isua ngei chu tlawm takin a lo piang a, tlawm takin a thi a ni. Chu tlawmna nuna mi a inthuam thei a nih phawt chuan, thurualpui a nei thei zel ang a, an tangrual thei bawk ang a, an thiltum leh thiltihah pawh chakna tha neiin an thlawhtling thei dawn a ni. Mahni thu dah lal a, keimahni remruat leh ruahmanna ang hlira mi dangte thurualpui kan tum tlat a nih chuan kan hlawhling tak tak thei ngai lo vang a, tanrual ai chuan inhlatna a hring zel zawk dawn a ni.

Mihring hi kan thiamna a inchen lo. Kan fin dan pawh a inthlau fo bawk. Kan tih theih leh thiam zawng pawh a inang vek hek lo. Kan hriatna a zim hlei a, a zau hlei bawk. Kan thil neih a inang lo va, kan hausa hlei thei hle a ni. Mahse, mimawl leh mifing inthurual theih a ni a, mi rethei leh mi hausa a thurual theih tlat. Zir sanglo leh zir sang thukhat vuain an tangrual thei em em tho. Mi rilru inang lo pui puite inthurual a, thil ropui tak tak tithei mihring kan ni hi hriat fuh a tha ber mai.

Tanrual hi chakna a ni: Khawvela mi zawng zawng, hmeichhia leh mipa, chhungkaw tin, kohhran tin, ram leh hnam kan vai mai hian duhdan thuhmun chiah chiah kan awm lo vang. Mahse, inthuruala tangrualin, thiltithei leh chak, hmasawna thang chho zel turin kan duh tlat tho si a. Chuti a nih phawt chuan Nang chhiartu-Nangmah ngei mai kha mi dangte thuralpuia tangrual thei turin I duhdan ka hniam em emah phah thlawp phawt mai the le. Chutianga kan tih theih phawt chuan mi tupawh mai hi kan thurualpui thei tawh ang a, kan tangrual thei bawk ang a, kan chak lo thei nang. Hawh u, tumah mahni intihrang lovin thukhat vuaa awmin, inthurual tura mahni inphah hniamin tanrual zai I rel ang u. Tichuan, mahni nun leh chhungkaw nunah, kohhran leh khawtlang, ram leh hnam nun chakna thahrui, fip fet fawta hrual chuan inthuam ila, hlawhtlinna rah seng turin, tanrualna tlang chhipah chuangkai ila. Chu tlang chhing sang takah chuan kan tanrualna ngei mai chuan Tourist a hruaikhawm ruih ruih mai dawn lawm ni? Chu ngei chu nghakhlelin ka thlir bang thei lo ve.

Thulakna: Zirlai Tlangau, MSF, Kalay Journal bu 42-na, Jan-March 2006

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E
Make a free website Webnode