Sekibuhchhuak

- Rev.Dr. Zairema

Kan pi leh puten nun dan tha kawng tam tak thawnthu hmangin min hrilh a, Chemtatrawta thawnthu te hi han ngaihtuah ngun deuh chuan thu zirtir pawimawh tak a inphum a. Chhura thawnthute pawh hi awmze ril tak nei a ni fur mai. Kan hriat theuh pakhat han tar lang ila, thangthar zelte tan thuro pawimawh tak a ni, a Sekibuhchhuak thu kha. Kan hriat dan tlangpui chu hetiang hi a ni:

Chhuran chhuah lamah lo a nei a, Naa’n tlak lamah. Buh a lo hmin tan a, zing lamah Chhura buh an rawn tlan a, Naa lo chu chawhnu tlai lamah an rawn tlan a. Sava a han hmuh chuan a lo mawnga thing kawrawng chu a zu deng a, a phenah Phungpuinu hian in a nei a. Phungpui chuan ‘Hawng lang maw, hawng lang maw ’ a rawn ti ta hlur mai a. Naa chuan a hlau em em a, bak lengin a tlan haw a. Chhura nen an loa sava an ven thu chu an inhrilh a. Naa chuan ‘Ka lo mawnga thing kawrawng ka zu deng a, sava chuan an hlau a, ven zui pawh a ngai lo ’ a ti a. Chhura chuan a lo ven hathlakzia a sawi ve a, Naa chuan ‘Chuti chu lo inthleng mai ang hmiang ’ a ti a, Chhura chuan rem a ti ta a. A tukah chuan Chhura feh tur chu Naa chuan, ‘Lo mawnga thing kawrawng mawlh kha vawm ang che ’ tiin a chah a. Chhura chu a zu feh a, sava chuan an lo tlan huai haui mai a, lo mawnga thing kawrawng chu a zu deng dawt mai a. Phungpui chuan, ‘Hawng lang maw, hawng lang maw ’ a rawn ti khur khur a, Chhura chuan ‘I duh leh hawng lang la, sepui tiat tiatin hawng lang durh durh rawh ’ a tihsan mai a. Lung lian tak hian a zu deng leh chawrh a, Phungpui chuan ‘Naua lu lu khuai lai chih ’ a rawn ti ta tuar mai a. Chhura chuan, ‘Khuai lai la, khuai keh rem rum rawh ’ a tihsan a. Chhura chuan engtizia nge tih thlithlai turin lo mawngah chuan a zu kal a, Phungpui chu a lo chhuak hman a, a fate erawh chu an lo awm hiang a. A vaw hlum a, vut a barh a, rapah a rep ta hlawm a. Phungpui a lo hawn chuan a fate chu an lo thi zo vek ta si a, a thin a ur em em a, Chhura man tur chuan a thawk ta a. Chhura pawh khan Phungpui a thin a rim ang tih a hria a, thlam chungah a biru a. Phungpuinu chu thlamah chuan a lut a, Chhura chu a lo awm si lo a, pipu-ah chuan a uai ta a,

‘Lui chhak tumbu ka veh hlana,

Ka cha rial bang lo dai e,

Tumbu huk huk ’ a ti a.

Pipu-ah chuan a uai nulh nulh a. Thlam chung pawp atang chuan Chhura chuan Phungpuinu chhipsamah a tham a, a ditipah chuan a khai bet ta reng a. ‘Heti hian ka man ang che a, naupang lawmah ka hawn ang chia, tualah an chaih lut lut mai ang che ’ a ti a. Phungpui chuan chutia an chaih chu a hlau hle a, ‘Chhura, tlan lang ’ a ti ta a. Chhura chuan ‘Engin maw? ’ a ti a.

Phungpui : Tuthlawh hlo thlo theiin

Chhura : Amahin a thlo thei em?

Phungpui : Tha telin

Chhura : Chutiang chu ka nei ve bawk

Phungpui : Chhura, tlan lang

Chhura : Engin maw?

Phungpui : Hreipui khuai tu theiin

Chhura : Amahin a tu thei em?

Phungpui : Tha nen

Chhura : Chutiang chu ka nei ve bawk

Phungpui : Chhura, tlan lang

Chhura : Engin maw?

Phungpui : Sekibuhchhuakin

‘Sekibuhchuak buh chhuak e, a lu lamah sa chhuak e, a mawng lamah buh chhuak e ’ i ti ang a, chutiang chuan a lo chhuak mai ang ‘ a ti a.

Phungpuinu inah chuan an kal a, a sawi ang chuan seki atang chuan buh leh sa a lo chhuak ta zut zut mai a. Chhura chuan Phungpuinu chu a chhuah a, Sekibuhchhuak chu a hawn ta a. A nupui fanau hmaah chuan ‘Sekibuhchhuak buh chhuak e...’ a han ti a, a lo chhuak ta zawih zawih mai a, tui ti takin an ei ta a, an nu pawh chu buh den a ngaih dawn tawh loh avangin a lawm a, an nui har har a.

Nahaia te chhung chuan Sekibuhchhuak chu an awt em em a, Chhura hnenah chuan ‘Chhura, i Sekibuhchhuak hi a tha em a, roh hle rawh, i in a kan pawhin chuh hmasa ber ang che ’ a ti a. Vaiza a hik nal a, leikaah chuan phah a, sumhmunah pate a hal ta hlauah mai a. ‘Chhura, Chhura, i in a kang e, i Sekibuhchhuak mawlh kha chuh rawh ’ tiin a au ta tung a. Chhura chu hmanhmawh zetin Sekibuhchhuak nen chuan a tlan chhuak a, leika vaiza nalah chuan a tawlhthlu a, a Sekibuhchhuak chu a paih ta bul a. Nahaia chuan a lo chhar vat a, ‘Chhura duh loh Naa’n nei nang e ’ a ti a, a neihsak ta a.

Chhura chuan neih letsak dan a ngaihtuah a, Naa tih ang bawk khan a sumhmunah pate a va hal hlauah a, ‘Naa, i in a kang e, i Sekibuhchhuak mawlh kha han chuh rawh ’ a ti a. Naa chu chi rawt lung nen a lo tlan chhuak a, a tlu der a, Chhura ngalah chuan a vawm ta fawk a. Na a ti hle a, mittui parawl tuau chungin ‘Naa duh lo Chhura’n nei nang e ’ a ti a, chi rawt lung chu a nei ta a.

An chanchin zel chiang tak hriat kan nei lo. Chhura chu lal a ni ta hial a, an khaw pa neinung a ni. A thlahte pawh an hmuingil zel, kan hriat pakhat chu Mizo hausa hamsa Pachhunga kha a ni. Hmarah pawh Chhura thlah an ni a, an Sa an biak pawhin leilawn letlingin an dawh thin. Nahaia thlahte erawh chu an chanchin hriatzui eng mah kan nei lo. Sekibuhchhuak nei ta chu mi hausa tak, nei nung tak ni awm an ni, mahse hriat zui tur an awm lo.

Kan pi pute hian hetiang thil dangdai tak tak sawi tur an nei. Chepahakhata chu pa a tling zo ngang lo a, a nupuiin vanah a lawnsan a, a vakvai a. A fanuin a khawngaih a, belte phai thei lo an thlaksak a. Zawng rual khat hian khuang an nei a, a pachal hian a kawl a. An thei tlan chu a hmin loh pawhin,

Zar khat hmin raw,

Zar khat hmin rawh – pip.

tiin a khuang chu a han beng a, a hmin ta zel a. Maurawkela leh a ui chuan an hmu a, an thawng thut a, zawng chuan an tlansan a, zawng khuang chu an nei ta a. A duh apiang a han chham a, khuang chu a han beng a, ‘pip ’ a tih velah a duh ang chu a lo thleng zel a. Amah thah tum tam fe an lo kal a, ‘Thi raw pip ’ a han ti a, a khuang a ben chuan an thi duak zel bawk a. Pukzing rama pukah a thi a, chutah chuan a zawng khuang chu a la awm an ti.

Rairahtea chuan Rulhreua a chhanhim a, lawmmanah ‘Mamite ’ a pe a, chumi hmanga a duh a sam apiangin, a sawi ang chuan a lo thleng zel a. Vai lal fanu meuh pawh nupuiah a nei ta a ni.

Mizo chang lo pawhin hna thawk hah loa duh ang ang neih hi an lo chak hlawm. Sap thawnthu Aladdin-a khawnvar an tih pawh han nuai hlek chuan khawnvar chhiahhlawh huai lian pui a lo lang a, duh an g ang an tihtir mai a ni.

Pukzing ram zim tea puk awm zawng zawng lutin Maurawkela zawng khuang zawng ila, kan pi pute chuan min nuihzat hle ang. Zawng khuang emaw Sekibuhchhuak emaw neih ai chuan tuthlawh hlo thlo thei vuan a, chi rawt lung nei an dingchang zawk dawn tih min zirtir an tum a ni.

Keini tunlai thangtharte hian vai Sekibuhchhuak neih tumin kan phe ta suau suau a nih hi. Conpensation atin kan a a, tihawm loh tak tak te pawh kan ti ta a ni lawm ni? Pi pute thuchah hi i ngaihtuah nawn teh ang u.

Kan Bible-ah chuan Paulan, ‘Hnathawk peih lo chuan ei pawh ei suh se ’ a ti a. Isua riltam thlemtu chuan Sekibuhchhuak lektir a tum a, a chhanna chu, ‘Mihring hi chhang ringawt ringin an nung tur a ni lo, Pathian ka atanga thuchhuak tinreng an ring bawk tur a ni ’ a tihsan a. Mi thenkhatin ‘bawk ’ tih hi ‘ve ’ tihna ang lekah an ngaisual palh a, a sawi tak an hmu fiah chiah lo. Mau a tam a, buh kan thar lo a, vai buh kan ‘ring ’(ei ) a. Ring(ei ) lo ila kan thi mai ang, kan ei ngei tur a ni. Chutiang bawkin mihring hi a nih ang tura a nun theih nan Pathian ka atanga thu tinreng chhuak – hlemhlet loh te, thamna lak loh te, dikna ngainat te, hleih nei loa rorel te – a chhungrilah a chaw lut ngei ngei tur a ni, chutiang a nih loh chuan mihring a tling lo a ni. Bawng chu hnim ringin a nung, a tan a tawk, mihring erawh chuan kan chhungril nun nan Pathian thu kan ei (ring ) ngei tur  a ni.

20^th November 1997

Thulakna: Thukhawchang Mi Pekte Hi by Rev. Zairema