- Vanlalchhuanga, Venghnuai
MIZO AW : Elreltute leh tihchhiat tumtute beihna leh puhna, Mizorama eiruk thubuai lianber’ tia mi thenkhatin hahipa an sawi, Special case No.6/03, Special trial No.1326/96 u/s 120B IPC r/w section 7,12,13 (I) (d),13(2) Prevention of Corruption Act, 1988 hmanga thubuai riptak lak atangin, Special Judge, Special Court chuan February 26, 2010 tlai dar 3 khan Pu Lal Thanhawla, Mizoram Chief Minister leh MPCC President chu thiamchantirin a chhuah zalen ta.
He thubuai hi August 17, 1996 khan Pu Bualhranga leh Rev. Zairema ten Supreme court-a PIL an thehluh atanga intan a ni a. Thubuai siamsak an tum Pu Lal Thanhawla erawh chuan an puhna hi thudik lo, amah ertuten tihchhiat an tumna a ni tiin, chengkhat mah a eiruk loh thu a sawi a. Tichuan, Supreme court-in hun eng emaw chen a kawl hnu chuan PIL chu kalpui zui tlaka ngai lovin, March 10,1997 khan Chief Justice of India Ahmadi, Justice Pi Sudhakar Manohar, Justice Venkata Suamy te chuan ngaihtuah zui tlakah ngai lovin an hnawl a. He thu hi MPCC Press Release No. MCC-40/97/14 dated 10th March, 1997-ah khan tarlan a ni a.
MPCC Press Release hi dawta inbumna nia sawiin khatih laia eptu party lian 3 (MNF, MPC, ZNP)-te khan nasatakin tan an khawh a. Mimir leh Party worker-te tan thudik hriat a har hle thin a ni. Kum 1998 November thla MLA inthlana MNF leh MPC tang dun au hla ber pawh Pu Hawla eiruk thubuai a ni a. A sawi uar deuhte phei chuan, thiam loh chang ngei tura sawiin Jail-a chaw chhum kep tawh ang hialin an sawi \hin a ni.
Eirua an puhna thubuai hi a khat tawka sawilan fo a nih avangin Pu Hawla chuan September 20, 2001 khan "Thiltithei lo dinhmuna a dinlaia an puhna chu chhui chiang tura chona" Congress Bhavan-ah a sawichhuak a. Hei hian he thubuaia inpuhna boruak a tisosang tharleh ta hle a. (Hetih lai hian Pu Lal Thanhawla kha MLA a ni lo va, he a thusawi hian eirua an puhna thuah hian chhui chian a ngam tak zet a ni tih a tilang chiang hle a ni).
October 23, 2001 khan he thubuai chungchanga Adjournment Motion, Pu KL Lianchia MLA-in House-ah a pulut a, "Court-a thubuai kal mek a ni" tih chhuanlama hmangin House-ah sawiho a ni lo. March 11-27, 2002 Budget session-a Pu KT Rokhaw zawhna CM in ziaka a chhanna Kau Tlabung leh Tuipang Hydro Electric Project statement behchhana hmangin, Pu Hawla eirua puhna thubuai FIR chu Aizawl Police Station-ah Rev. Zairema chuan a thehlutleh ta a. April 25, 2003 (Pu Lalthanzauva ruang awm ni) khan Pu Hawla chu Chargesheet a ni ta a.
Kum 1998-2008 (kum 10) chhung MNF sawrkar kha, Pu Hawla eirua puhna thubuai ching fela thiam loh chantir turin mi tamtakin an rin laiin, a muang thei ang berin an kalpui a. Thubuai neitu Pu Hawla Ukil-ten kalpui chak tura thuneitute an nawr pawhin awmzia a nei theih tak loh avang khan, mi tamtakin Pu Hawla puhtute hian thiam an chan loh an rin phah ta a ni.
Party 3-in kum 1998 MLA inthlana campaign au hla bera an hman Pu Hawla eirua puhna thubuai chu, kum 2003 MLA inthlan dawn khan FIR hmanga tihnun tharleh a ngai a. Kum 2008 MLA inthlan a lo thlen meuh chuan Pu Hawla eirua puhna thu hi campaign au hla-ah an hmang ngam tawh lo tih kan hriat vek kha. ‘A letlinga vut tui thlawr bel’ Mizo Upaten an lo sawi chu Pu Hawla dawta sual tinrenga puhtute chungah a lo thleng ta zawk a; eirua puhtute chungah chuan eiruk thubuai lian pui pui awrhna ngei ngei tur thu mak pui pui, Mizo mipui thinlung beng khing hnih \hawng dawt dawttu a lo thleng ta zawk a nih hi!
Pu Lal Thanhawla’n a thubuaia hnehna a chang hi amah leh an chhungkaw tan a lawmawm rual rualin, Mizoram tan a lawmawm tak zet a, Kristian ram kan nih avangin a lawmawm lehzualin ka hria. Anihna takah chuan kan ram hotu luber Mizoram Chief Minister hi eiruk thubuaiah thiam loh chang se la chuan Mizo Kristian zawng zawng tan a zahthlak em em dawn a, hnam dang hmuhsit pawh kan hlawh phah ngei ang. Chumi laka Pathian humhimna ropui tak lo lang chu Pu Hawlan hnehna a chang hi a ni.
He hnehna avanga lawmbertute zingah a nupui fanau, a tu leh fa, a pianpui unau, a laichin, a awmna veng leh a lawina kohhran, a kaihhruai Mizoram Pradesh Congress Committee, All India Congress Committee an tel ngei ang. Mi tamtak rilrua lang nghal chu he case-a a hming an tihrik ve a fapa Pu Lalthanzauva, chatuan ram pan ta kha a ni. A lungchhe zawnga ngaihtuahtute mittui a hnai a, a lawmawm zawnga ngaihtuahtute mittui pawh a hla chuang lo.
A bikin a kaihhruai Congress Party chhunga lo awm tawh thin, Pu Hawla eirua an puhna thubuai avanga Party danga pakai tawhte leh, Eptu Party, amah sawichhiat nana he thubuai hmangtute au hla chu he hnehna hian a titawp ta a ni. Pu Hawla-a rinna leh beiseina nei nghet em emtu ni thin, beidawn avanga kawng dang zawh tawhtute pawh ngaidama, huikhawmleh theihna thinlung Pathianin a pek, Pu Lal Thanhawla’n Hnehna a chang hi, Mizo Hnam leh Mizo Kristiante tan a lawmawm tak zet a. He hnehna hi Mizo hnam leh Mizo Kristiante tana hnehna chhinchhiah tlak a va ni teh lul em.