MIZO MIZONA HUMHALH

MYOHLA KHUA CHANCHIN

02/08/2010 22:32

Myohla khua hi Kawlphaia Zofate khuaah chuan khaw hlun leh ding hmasa ber a ni. Myohla-a pêm lût hmasa ber Pu Hrangtinthanga (Pu Kawlkunga pu) chu Duhmanga khua atangin kum 1912-ah a pêm lût a. Kum 1913-ah Pu Entuala leh Pu Hrangkhupate hovin an belh a.

Tiau thlang atanga Kawl rama Mizo lût hmasa ber Kammawia pa chu Champhai Hmunhmeltha khua atangin kum 1914-ah anmahni chhung chauhvin Kawl ramah an lût a, kum 1915-ah Hmunhmeltha khua vek Pi Thanghangi leh Chawnchhim khua Pu Rinloha te chu an pêm lût leh a. Heng mite in thumte pawh hi Myohla-ah an awm ve ta phawt a ni.

An lo pung chho zel a, Myohla khuaah chuan Tlangmi leh Kawl an inawm pawlh a. Tlangmite chu tlâk lamah, Kawlho chu chhuah lamah an awm a. Myohla tih hi a tira an khaw hming a ni lo va, titi naa an hriat dan chuan Mazikuah an ti phawt a, chu mi hnu-ah zikuah an ti leh a. Kum 1916-ah Myohla tih a ni a. Hei hi Sorkarin a pawmpui khaw hming nghet a ni. Kawlho chuan Tlangmite chu an hmusit deuh va, Tlangmite chu Myohla Chinzua an ti kher thin a, chu chu an duh lo hle mai a, an lungawi thei bik lo va; ti chuan, lal hran neiin khawtlang rorelna pawh a hranin an ding ta a ni.

Kum 1916 January-ah Hriangtlang lal fapa tlang chang lo, Sainguauvahovin in sawm thum lai Myohla khua chhim lam Furlong khat leh a chanve velah khua a rawn din a. Chu chu Letpankung (Mizovin phunchawng mual) an ti a. Chuti anga Zofate in 30 lai rawn awm ta chu Myo hla khua atang pawh chuan an pêm lût ta nual hlawm a. Myohla khua a lo awm hmasa Pi Thanghangi te ngei pawh chu an pêm lût a. Letpankung-ah chuan Kristian in 10 lai an awm a. Kristiante chuan Biak In sak an tum a, Kristian lo (zu in hote) chuan Biak In sak chu an phal lo va, Bawrhsap hnenah an inkhing a, Kristianten an hneh a, Biak In chu an sa ta a. Chutia Biak In neia Pathian faka an zai leh inkhawm chu zu inho chuan an haw ta em em mai a, an zinga pa fel ber Pu Sâtliana chuan Myohla khaw chhak (tlâk lam) ah duh tâwka zu in theihna tur khaw thar Indaingoong a din ta a.

Hun a lo rei deuh hnu chuan Letpankung-a Mizote leh Myohla khuaa Mizote chu Indaingoong-ah chuan an pêm lût ta vek a ni. Chu vang chuan, tuna Indaingoong-a chêng Zofate hi Myohla khuaa Zofate thlah kal zêl kha an ni. Indaingoong khua Myohla tia an lam fo pawh Myohla khua atanga intan a nih tlat vang a ni awm e.

Indaingoong khaw sah kum hi sawi dan a inang lo nual mai a. Myohla khua leh Indaingoong Khaw Chanchin ziaktu Pu Rokima chuan kum 1923-ah Indaingoong khaw hmun hi en a ni a, kum 1924-ah Indaingoong (chizawl mual) hi a lo ding ta niin a sawi. Heti ang deuh hian Indaingoong chanchin ziak ve tawh tho Pu Tlanglawma chuan kum 1924 October-ah Indaingoong hi din niin a sawi. Mizo zinga historian chhuanawm tak Pu Lalthangliana erawh chuan kum 1925-a din niin a sawi.

Pu Thanruman a ziak hnai leh hrat a, kum 1926-a din niin a sawi. Rev. Tuahhranga ve thung chuan kum 1930-ah Indaingoong hi din niin a sawi ve tlat bawk. Heti anga hriat dan hrang hrang a awm avangin kum 2008-a Indaingoong Central K.T.P. chhuah, Indaingoong chanchin ziahna hnuhnung ber chuan kum 1924 chu khaw din tan kumah a pawm nghet ta a ni. Indaingoong khaw sâttu Pu Sâtliana hi Awksatlangah lal hna a thawk a, Letpankung (Phunchawng mual)ah a pêm lût a, khaw thar Indaingoong a din ta a ni.

Indaingoong k h a w c h h u n g a h hian kohhran pawl hrang hrang a awm a - Methodist (1924), ICM (1956), EFCM (1956), SDA (1959), PCM (1960), UPC (1973), Salvation (1983), CJC (1993), Wesleyan (1988). Kum 1945- ah khawtlang enkawlna hnuaiah Private Primary School an din a. Myohla Primary School atanga zir chhuak, mi chhuanawm zualte chu: Dr. Khuangliana (Ph.D.), Dr. Gulamata (Th.D., Ph.D.), Rev. Dr. Biakchhunga (D.Min.), Dr. Zarliana (M.B., B.S.), Dr. Laldingliana (M.B., B.S.), Rev. Dr. Ngunhleia (D.D.), Dr. K.C. Lalramzauva (D.R.E.) te an ni. Indaingoong tui hi a thianghlim em avangin taksain a ngeih bîk nia sawi a ni thin. An tui tlan a thianghlim avangin tun hma chuan, “Myohla nulate hi an hmêl a tha bîk,” an ti thin. Indaingoong khuaa ber kai thenkhatte chu:

1. Insein Bible School kai hmasa ber: Pi Vawmthiangi (kum 1929)

2. Matric pass hmasa ber: Pu Saptawna (kum 1952)

3. Evangelist hmasa ber: Pu Kaikunga (kum 1931)

4. Kawl ram Zofate zinga Kristian ni hmasa ber: Pi Thanghangi leh a fate pathum.

5. Motor nei hmasa ber: Pu Thangbera

6. Radio nei hmasa ber Pu Nopumthanga

7. Thirsakawr nei hmasa ber: Pu Changlova.

8. In chhawng nei hmasa ber: Pu Bawiluaia

9. Buhdengkhawl nei hmasa ber: Pu Thanchungnunga

10. Concrete in nei hmasa ber : Pu Kâpmawia

11. Pastor ni hmsa ber: Pu Mangkaia

12. Sorkar hna thawk hmasa ber: Pu F. Saptawna

13. Head Master hmasa ber : Pu F. Saptawna

14. Dawr kai hmasa ber : Pu Buallinga

15. Motor Cycle (bike) nei hmasa ber: Pu Lalzuithanga

16. TV nei hmasa ber: Pu Rampara

17. Rangva in nei hmasa ber: Lalsavûta

18. Football khela kal sâng ber: Pu Rongura (District aiawhin Suibu-ah kum 1974-ah a kal)

Thulâkna:

Indaingoong Khaw chanchin (1924- 2007), Central K.T.P, 2008.

Thulakchhawnna : Hruaitu Arsi , July Issue

Comments

No comments found.

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E