MIZO MIZONA HUMHALH

KHAWVEL-AH SAKEI ENGZAT NGE AWM? MIZORAM-AH TEH?

26/02/2010 10:15
-Zotuithiang
Ram hnuaiah sakei(keite) 3,200 vel chauh a awm tawh a,humhalh that a nih loh chuan sakei chi hi mang thei mai dinhmuna a din thu  khawvel nungchate humhalhtu pawl (World Wildlife Fund) chuan  a sawi.Tunah  sakei 3,200 vel ram hnuaiah an awm a, chu chu America ram chhunga  an khawi (hren beh) sakei zat aiin a tlem tawh zawk tihna a ni! He'ng ramhnuai sakei 3,200 zinga a chanve vel hi India ramah a awm nia ngaih a ni.China ramah hian 50 aia tlem leh India-ah 1411 chauh sakei a awm tawh niin mithiamten an chhut.

Sakei humhalh beihpui thlak hna hi theihtawp chhuaha beih a nih loh chuan kum 2022 vel khian sakei chi hi a mang mai an ring.

World Wildlife Fund chuan theihtawp chhuahin Sakei chi humhalh beihpui thlak hna a thawk mek.A bik takin sakeiin harsatna an thawh nasatna he'ng hmun leh ramah te hian beihpui an thlak dawn -  Bangladesh, China, Europe, India, Indonesia, Nepal, Russia, the United States, Vietnam, leh  the Greater Mekong region(Cambodia,China,Laos,Myanmar,Thailand,Vietnam ram tea inpharh tuipui).He'ng kan tarlan tak hmun leh ramah te hian kum zabi 20 tir lam khan sakei 100,000 vel a awm nia hriat a ni.

Tiger census neih thar a la ni lova, neih tumin Forest department lama Wildlife changtute chuan hma an la mek. Census neih hnuhnung ber chu 2006 kha a ni mai a, Mizoramah sakei 6 a\anga 10 vel chauh an awm tawh niin an chhut. Tunah hian engzat chiah nge la awm ang tih hriatthiam a har tawh hle a, state dangah pawh an tlem zel laiin Mizoramah pawh an kiam ve a nih chuan 3-4 vel bak an awm tawh lo hial mai thei a ni. India ram pumah pawh 1411 chauh an awm tawh niin an sawi a, tlem lam an pan zel niin a lang.

Dampa Tiger Reserve kan nei a, he hmun hi Aizawl a\anga Km 127 vela hla, Bangladesh ramri dep a awm , 550 km bial vela zau a ni. Wildlife lamin censu te an buaipui chho dawn a, nikum kum tawp lam khan census nei turten Kaziranga park-ah training an nei tawh nghe nghe a, mahse sum leh pai sanction a la awm fel theih loh avangin Forest department lam chuan hma an la la thei lo niin an sawi.

Dampa tiger reserve-ah hian sakei 5 vel tal chu aw m tura ngaih a ni a, hetihlai hian forest hnathawkte chuan Camera trap te pawh dah a ni na a, sakei (Bengal Tiger) thla hi an la la fuh thei lo. La fuh thei se chu sum tam tak lo kal belh tur a awm thei ngei ang.

Mizoramah nungchaten hmun an nei chau ta em em a. Sap ho hunlai khan, Sakei/savawm kah lawmman te an lo siam sak \hin a. Min chhuahsan hnu meuh chuan nungcha han sawi tham kan nei meuh tawh lo. Forest department ringawt hi chuan an veng him zo dawn lova, mimal leh khawtlang pawl kan tanrual a \ul ta hle a ni.

Dampa tiger reserve huamchhungah hian ramsa chi hrang hrang an tam ve hle a, zai te pawh Bangladesh a\anga rawn tla chho hmuh tur an awm fo niin an sawi bawk. Tiger(Keipui), Leopard(Keite), Gaur(Sele), Serow (Saza), Barking deer(Sakhi), Wild boar(Sanghal), Porcupine(Sakuh)), Sloth bear (Mangtir), Himalayan black bear(Savawm) bakah Leaf monkey(Dawr), Pigtail macaque (Chengker Zawng), Stumptail macaque (Zawngmawt), Hoolock gibbon(Hauhuk), Assamese macaque(Phaizawng), Slow lorris(Sahuai), Giant squirrel(Awrrang) te pawh awm tura ngaih an ni a, sava lam pawh Indian hornbill(Vapual), Malbar pied hornbill(Vahai), Peacock pheasant(Varihaw), Red jungle fowl(Ramar), Crested serpent eagle (Muvanlai), Emerald dove(Ramparva, Hill myna(Vaiva) te an awm bawk. Dampa Tiger Reserve (wildlife sanctuary) tia sawrkarin a puan chu 1985 kha a ni chauh a, 1944 daih tawhah sakei humhalh tur hi chu India sawrkarin a puang tawh thung a ni.

 

Forest lama thawk te chuan sakei remna chhan pui ber chu sapel \hinten sakei leh a ‘chaw’ ransa dang, sakhi, sazuk leh sanghal te kan kah rem tawh vang ni ber in an sawi.Tin, kan ram ah hian ramngaw tha ‘Dense Forest’ hi SqKm 3158.57 chauh a awm tawh a, hei hi kan rampum chhut in 14.98% chauh a ni.(-Brian).

Website Rawnte:

mizoaw.com

https://cnn.com

https://zotuithiang.webnode.com/news/humhalh-ngai-sakei-ram-hnuaiah-sakei-3-200-chauh-awm-tawh-/

https://www.physorg.com/news184849092.html

https://www.panda.org/what_we_do/endangered_species/tigers/

https://www1.voanews.com/english/news/asia/Conservation-Group-Warns-Wild-Tiger-Population-Facing-Extinction-Urges-Better-Protections--82246747.html

 

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E
Create a free website Webnode