MIZO MIZONA HUMHALH

Kan Mau Rangkachak Hi Kan Bai Zo Mai Dawn Em Ni?

08/12/2010 16:28
- C.Rokhuma

Kum 100 kal tawh hma lamah kha chuan Mizoram hi sai leh samak leh tumpang, sa lian tinreng chenna ram a ni a, ram pumpui luipui leh a fintu lui te dung zawng zawng hi mau chi tinrengin a bawh dum dur a; chung mau tlan tur chuan kil tinah sai rual an tla duah duah thin. Chutiang ram chu a nih avangin kan khua leh hmun tam tak pawhin hmingah an chawi nghe nghe a nih hi:- Saisih, Saitual, Saichal, Sailulak, Saidan, Saitlaw, Saihum, Sairang, Saibual a dang pawh a la tam mai.

Tunah chuan mihring kan pung a, ram kan ren lem lo bawk a, mautam hmasak, 1959-ah te kha chuan, Mission Veng atanga lang phakah mau hmun pangngai zau tak tak hmuh tur a la tam mai a, khua atanga mel khat lekah pawh chhuah lam leh tlak lamah ram mau put tur a la tam mai.

Mi an fing telh telh a, mau tangkaizia leh a hmanna a tam sizia te an hria a, tunlai khawvel finna (scientific development) thuk zawk thiamna nei ram te phei chuan lehkha siam nan pawh an hmang phal tawh mang lo hial a; keini erawh chuan tihmang vek tum ang hrimin a tuai chawr tir atangin zawrhsumah kan hmang a, kan pho chhuak tiar tuar a, kan la hlim thei fu tho si a, kan la mawl em a ni.

Ngun taka ngaihtuah chuan, tuna mau tuai zuar lo thei lova inngai, thiamna hranpa nei lo kuthnathawktute ngei hi, mau hmanga eizawng thei sa reng an ni tih hi inhria sela ka duh ngawt mai. Kan mautak hi hmanna a tam ber a, a deh vel a awlsam a, thil hlu laihchhuah, hautak zeta hnam fingten harsa taka an phawrh, rangkachak leh lunghlu leh oil phawrh ve thei lo mah ila pa mawl ber pawhin a tapchhak zawlah, nupui te laichawngdit phakah chhungkaw chawmna, mei vil chung pawhin mahni tawka Industry a din ve theih reng a ni.

Tuna kan hmuh theih leh thawh theih maiah pawh, vai rimtui halna kuang, mau phel sin, ek ther thiarna atan pawha hman tham loh, India rama mi tluklehdingawn aia tamin tuk leh zana an hman tur Mizoram atang ngawt pawhin thla tin motor engemaw zat phur an lei duh ngawih ngawih a. A lakhawmtute pawh an awm nghe nghe a, hengte pawh hi i ngaihven tha teh ang u, pisa babu nih emaw, contractor nih emaw kher hi sum lakna awm chhun a ni lo a nia. Tuna mi hausa kan tihte bultan dante hi zawt teh u, a sang lo hlawm teh a nia; chaw an khawn em lo chauh a ni.

Israel rama ka zin lo haw khan, mi thenkhat chuan eng emaw an thil siam leh tihdan paw chhuak turah min ngai a, zawhna tam tak min zawh chu - engnge kan tih ve theih tur rawn puak haw i nei em? min ti thin a. Kei chuan, "Keini han tih ve mai theih tur puak chhuah engmah ka nei lo, ka puak chhuah chhun chu 'taihmak hi hlawhtlinna bul a ni,' tih hi a ni mai," ka ti thin. Thil engkim a nih tur ang, kan beisei ai daihin a tha vek a, an thawk suau suau hmuh awm tak a ni a; tumah kan hmu si lova, tha lutuk duhthusam aia thain an thawk si a; thiamna leh taihmak tang dun ni berin ka hria, tih hi tun thleng pawha ka chhanna a ni.

Mau hi Mizote tan kan rangkachak hlu tak a ni tih hi, kan tihrem zawh hma hian kan sorkar apiangin an hriat a, an thanharh a ngai. MNF sawrkar hun hmasa lam khan mau lamah an bengvar hle a, mau tha chi, tâm lo, lian si ram dang atangin an la lut a, a chi siamna hmun (seedling) pawh hmun engemaw zatah an siam kha a ni a. Tun ang hun, khawvelin mau hmanga thil hlu tak tak an siam chhuah ur ur tawh hunah hi chuan hman tur chu awm ve tawh awm tak a ni a, theireh takin a reh ta vang vang mai si a. A tangkai leh au ring ber zawk chu kan ram mila Pathianin kan chai tawk vela lian, hmantlak em em si min pek te hi an ni a, tipung tur leh humhalh turin kan sawrkar neih apiang thangharh sela a tha berin ka hria. Nungchate humhalh aia nasa zawka mau, a tuai atanga kan humhalh a tul hmasa ber a ni.

Sawrkar hian, mau sawngbawl thiam sawrkar dang ramah an thiamna chaw chhuak turin emaw, min zirtir turin emaw anmahni chawk luh emaw zawnga hma a lak a pawimawh a ni.

Mau hmanga eizawnna nghet, sawrkar hna thawh aia thlan chakawm khawpa ram rawngbawl thiam sawrkar nei zel thei ila, hna hmu lo pun khawm a tul reng reng lo vang.

Kan mau bung paih mai mai ang te, kan chheh tawih tak mai mai ang te hi phai ramah an ti phal ve lo. Tun atanga kum 10-ah khi chuan, mautak tha pangngai tlawn sei zenzawn chu cheng 100/- in an la hralh ngei ngei dawn. I ringhlel em?

Kan maute hi buh bar thei tawh phawt chuan an ei hmuhna sum hnar, Mizo hnam 'rangkachak' a nih hi. I humhalh ang u. I hmang thiam ang u. Industry department che chhuak teh u. Kaihhruaina leh thiamthute vawrh darh chak teh u.

Thulakna: Vanglaini

 

Comments

No comments found.
 

Contact

Search site

 

 

 

 

                  NGAIHDAN

 

    

     Ngotekherh         Puanchei

   

        Puandum           Hmaram

 

 

 

           THU KAM HNIH KHAT


ShoutMix chat widget

 

 

                TLAWHTUTE


counter globe

 

 

  MIZO LEH ENGLISH THUFIAHNA

Freelang Dictionary
MIZO => ENGLISH :
ENGLISH => MIZO :

Whole word

 

 

ZOTUI THIANG GROUP(MAIL)

Google Groups
Subscribe to Zotui Thiang Group
Email:

 

ENG WEBSITE ATANGIN NGE HETAH?

 

MizoMizo Kan Nih Kan Lawm E
Make a free website Webnode