Han hawi vel teh. Han ngaihtuah kual vel teh. Mi ropui tak tak, mi fing tak tak, mi fel tak tak, veng chhung leh veng pawn lama mi hausa tak takte kha han mitthla kual vel teh. An ropui tiraw? Kan khawtlang leh kan ram hmasawnna tur han sawipui mah teh, nang aiin sawi tur an hre hnem zawk daih ang. Nang chuan “Kan chithlum mum eina kawr te hi paih duhdah mai mai lo ila.......” i tih lai khan, anni chuan International airport cheng maktaduai singkhat vela siam tur an ngaihtuah daih ang. mak ti suh. Mak ti reng reng suh.
Mi thenkhatte’n kan tuchhuante nen thleng pawha kan hmuh phak ngai reng reng loh tur India ram khawpui ropui tak New Delhi ah te khuan kan mi awmtheiho chu dawlrep bai an hmeh loh chuan an tuk chhuah a fuh lo vel tan tawh a, Kulkhut chawhmeh dawrpuiah tepawh zo artui an lei ten ten tawh. An in leh lo te chu ni chhuah sarah a tle sut a, mit ti vai rum rum khawpa ropui a ni! An motor chuan duh tawh lohna ringawt pawh chu damchhunga i neih phak loh tur a ni a, an saruh khelna hnu an paih tling khawm pawh tlang hraina tham a tling mahna! Chutiang mi changkang tak takte nena thlan in la lai ho thin te, mitthi ina in la kal ho thin te, chawlhni tuka in la inkhawm ho thinte kha a mak a, an rimtui inhnawih rim hre pha tura kawngkawia i han tawk ve leh zauh thinte kha nang leh i chhungte tan chuan malsawmna ni hiala mawi a ni!
Ni, kan changkang ta! Hma te hi kan va sawn em! Kan khawhawi te hi a va zau ta em! Kan ngaihtuahna te pawh a ‘global’ ve ta a, vengchhak A Team nena inkhelh dawn vanga ngalkawr atana electric ban tan bun hmang duh pawh kan awm ta lo! Nihliap thlep thei neite chu kan ngaisang tawh bik der lova, an hmanlai Mysore Snow (powder diak!) inchulh pha te pawh kan tlukpui en ve ta hial mai! He ramah hian thil tamtak a rawn awm ve ta a, a la awm zel ang a, cheng vaibelchhe tamtak man te, thil lianpui pui rapthlak tak tak, vir chur chur thei te pawh a la rawn awm zel ang. Kan duh emaw duh lo emaw, kan phak emaw, phak lo emaw, kan hrethiam emaw hrethiam lo, kan inring emaw ring lo emaw, he khawvel hmasawnna hian min hrut chho ve zel ang a, min kalkahlen fai vek thei bik lovang. Chutiang zawng zawng chu pawnlam thil a ni.
He khawvela kan awm chhung hian pawnlam thila hmasawnna leh changkanna hi kan zawngin kan um lo thei lo. A tha e. Kan theihnghilh palh ang tih hlauhawm em em a awm, chu chu - pawnlam thila hmasawnna leh chhungril lama hmasawnna hi a inbuk tawkin a kal tur a ni tih hi a ni. Tuna pang hian Mizote hi hmasawnna inbuk tawk lo nawr behin kan awm tan mek tawh em? Pawnlam thil, cheng vaibelchhe tel mana hmasawnna chauh hi emaw hmasawnna kan ti thin hi kan kawngbona langsar tak a ni. Chhungril lam hmasawnna tel lo, pawnlam thila hmasawnna ringawt chu mihring tichhetu a ni fo. Naupang kum 10 mi vel hi, a duh duha a hmanral turin nitinin cheng sang tel han ah tir teh, a nun pumpui ti chhe turin thla khat a ral pawh a ngai ngut lovang. Hmasawnna dik chuan chhungril lama nghehna, nachang hriatna, thatna leh zonunmawi hi a keng tel tlat a ni.
Kan khawpuiin a zo em tih pawh ngaihtuah miah lova motor car in neih siak vak vakte, inchhawng sang pui pui in sak siak vak vak te hi changkanna leh hmasawnna tehfunga kan hman rim ber leh kan leklam ber a ni a. Mi neih ang kan neih ve theih nan a dik-a-dawk pawh thlu lovin sum thianghlim lo nen lam kan vai tham a, kut tlinglova sak inchhung sut ban ngheng chungin vai ramah kan fate lehkha zir turin kan tir liam a, nu ber lahin a balance hloh khawpin rangkachak thi a awrh a, khawhar inah nen lam a parin a par tak chhiai chhuai a! Vai rim nam rum rumin, sap nial nualin an rawn haw a, an changkan em avangin an thu mai mai pawh hi an khu vung vung lo chauh a! Thawh ngai leh tih ngai nei mawlh hek lo, lir tura siam an lirthei te lah chuan lirh chakin daitam lam an hawi vung mai si a, an han herh nung a, an vung hlerh hlerh mai a. An rim te chu a va tui em!
Changkang lutukin sikret manto mi a han lei a, a zuk nghal duh avang chuan a tuamna sahar chu car tukverh atang chuan a han theh chhuak a, ka ni Piangi kawt phiah fai zawh hlim hlawtah chuan inthlahrung miah lovin thlifim chuan a chhem phe hlap hlap a. An tunlai motor car chhuak thar ber chi ‘Ai-kam’ an tih chu rap rum vat vat chung chuan pankhawr a han vei keih leh buaih a, a hnah thenkhat leh chinai them chu ka ni Piangi te kawta tui pipe bulah chuan a theh per dawrh a. Ni, ka ni Piangi chuan Silchar takngial pawh a la hmu hauh lo mai. A fate zingah pawh Jawarharlal Nehru University tual hmaia zuk zung tawh an la awm hauh lo. Mahse, khawlai tih bawlhhlawh loh tur tih te, mahni awmna hmunah bawlhhlawh paih ringawt loh tur tih thu mawl te te te chu a fate a hrilh ve thin a, puan suk khawl pawh an nei lo. Sikret tuamna sahar leh panhnah vel a chhar lai tak chuan Bike mawng er vial vun mai hi chak fahranin a rawn tlan a, an mi hausa Khuala fapa Jaima (a hming hi Jaima a nia!) ngei chuan nula hmeltha chungchuang Ukta-i chu a rawn phur phar lawp lawp a, ka ni Piangi pawnfen tlang per sen thawt khawp chuan a kuhva eina tui a rawn chhak sen tuar a. Ani pawh Kumbay, ni lo, Rumbay pawh ni lo,Mumbay atanga rawn thleng hlim hlawt a ni a, a tihpalh a ni ngei ang, an changkan tehlul nen!
Ni, a va te tham em! Mi fate’n in lian pui pui thim rek ruk, rahbi tamtak tak awmna an sak tlut tlut lai te, party worker pawl thum pawh pass lo tepawhin UNO an tih lai leh cheng nuai tel man khaw kar kawng lei dawh ngawt mai an ngaihtuah tawh laia chinai them leh panhnah them tih vel lo buaipui chu a va te tham tehlul em!Think big! Think big! Motor lian phur sangkhat vel sawhthing hi nitinin Tlawng luiah paih ta ila tih lam te, Mizopa khumbeu ringawt hi nitinin rel pindan sawmli khat tlat thawn chhuak ziah ila tih lam te ngaihtuah vea ram hnuk khawih (an tih) ngaihtuah ve pha nih hi mi anna a ni a, chithlum mum funna kawr tih vela i la buai chhung chuan, ka unau, a sapram hmuh loh thlak lu deuh em e! Sap ram hmu tawh chinte hi chuan mi inhnuai kilah mi meizial bung zu khu hluah hluah nitin ringawt mahse an hawiher hi a dik zaih mai a, an thinlungah hian Thames lui a luang hiau hiau reng mai zuk nia! E khai, thinlung lama Thames lui luang chin hi chu kawngkamah zung to to mahse sap ram return an ni tlat!
Sum leh pai hi a va pawimawh em! Kan rama natna hlauhawm ber chu cancer kan ti maw? Sikserh zawk emni? Nge, zunthlum leh thisen sang te? Kei chuan cancer aia natna hlauhawm zawk hi he ram riang hian a vei mek niin ka hria a, chu natna chu Pawisa Atchilh Natna (PAN) hi a ni. He natna hian hri chhia ang maiin kan ram hi a tuam mek a, kan thurin bu lah chuan kan tanfung ti nghet tur rengin “Sum ngainat hi sual tinreng bul a ni” a lo ti kiu kiau veinen, he natna hian sual tinreng a rawn thlen ta a nih ber hi maw! Mitin mai hian PAN hi kan vei avangin, kham leh suar pawh kan pawisa thei lova, kawng dik lovah, kawng thianghlim lo leh bawlhhlawhah pawh a tlan takmeuhin kan tlan hum hum a, hmun ralti leh hlauhawm pawh kan pawisa phal tawh na hek lo. Sum hmuhna tur a nih phawt chuan kan Pathian thu rin dan te chu a kil thim lamah kan theh thang dawr dawr a, kan chhia leh tha hriatna fim tak te chu kan thukru a, dik leh dik lo, mawi leh mawi lo, tha leh tha lo, fel leh fel lo, engmah a awm tawh lo........SUM a ni tawp mai.
Chu rilru piangsual chuan nasatakin min hruai khawlo a, kan ram hi a ti chhe mek ta a ni. Sum ngah apiang kan ngaisang a, kan hlau a, kan tlawn a, an lakah kan in tlaktlum siak a! Engtinnge sum a lo ngah tih kan chhut tawh lo, cheng za note chuan kan mit a ti vai a, cheng zanga note phenah chuan kan khaw hmuh a fiah lo thuai mai thin. Dik lo tak leh bawlhhlawh taka lo hausa pawh nise, cheng sangkhat note a han lek phe vuai vuai tawh chuan kan chil a put a, kan chawmawlh nghal vek a, chhia leh tha hriatna fim hlohin kan vir luih luih mai a ni. Chutiang chu kan awmdan a nih tawh miau avangin, sum ngah leh hausa apiangte chetdan chu dik ber leh tha ber angah kan pawm lo thei tawh lova, miin sum a ngah phawt chuan kan India ram dan leh kan zonunmawi te hi palzut bawrh bawrh mahse kan haw ngam tawh lo. He PAN natna hian awmdan mawi leh hawihhawmna te chu luahlanin a neksawr a, aia upa zahna te a hnawt tiau a, ka ni Piangi kawt phiahfai saa panhnah han paih duhdah mai mai te chu pawi a ti teuh lo mai. Te tham em mai!
Mi dik, mi rinawm, mi huaisen, mi tlawmngai, mi nun ngil, aia upate zah thiam mi kan ngaihsan lai chuan he ram riangah hian zonun mawi hi chhak chhawkhlei ang maia mawiin a par vul thin. Mi intodelh, mahni hnaa rinawm, dik lo taka thil tih ai chuan dik taka thil tih duh zawk mi leh sum leh pai aia nun dik leh tha thlang zawktute kan hmusita kan nuihzat tak achin, a sum ngah ngah ngaisang tura sual siamna baptisma kan chan atang khan kan zonun mawi chu a chul tan ta a, a ni telin a vuai ta salh salh mai a ni.Dik taka an thlabi pawisa lakluh zat, thenawm khawvengte’n an hriatpui chin aia tam la lut thiam leh thei, a rah lohna kungah pawha pawisa chawrno lo thiam em em mai leh, reilotea pawisa hlawm rawn irh chhuak tur hmu thiam fal bik, sualna leithaa sum thianghlim lo kui tiak thiamte, hmuh theih loh sual serin a bawm khah an motor car-a an tawlh zel zel thinte kan ngaihsan em em laiin, dikna nen thlah hauh lova an inkuangkuah rial rial thin avanga ke sir khi thawt thawt khawpa a fur a thala chuanna tur motor nei ve lo te kan en hniam em em thin atang hi chuan, he kan rilru inlumlet vir vel avang phiangsen hian kan zonunmawi hian zaipui (major operation) hial han tawk lo ziazang a ni hleimnem! A thluak tha leh a ngaihna hria mithiamte ngainepa a sum hlawm theh chhuak thei mi hausate kan ngaihsan zawk tak avang hian, thil nghet leh tlo, tha leh dik aiin a puarpawlengah kan zam ral tan chu a nih ber hi!
A sum ngah apiang ngaisang ta chuan le, a sum tam tam kan hmu ropui lo thei lova, a hna a that leh that leh that loh te, a tlo dawn leh dawn loh te, ram leh hnam tana a chhenfakawm dawn leh dawn loh te ngaihtuah lek lovin sum tam tham virvelna chu ring fanin kan thlir a, chilthli uai duah duahin kan ka tak heu ho a.Nuai sawm chin virvelna thil a nih phawt chuan van tukverh aiin kan ngaipawimawh a, sum hlawm lianpui atang chauh hian emaw hringnun ngelnghehna leh hmasawnna hi a rawn thlen dawn kan ti a, chulamah chuan kan mit kan len a, kan beng kan tun hru hru a. Thil, cheng khat man em pawh tling lo, a, man nei lo lek phei chu kan ngainep em em a, chinai them leh chithlum mum funna kawr te chu a te tham lutuka engahmah kan ngai mawlh lo. Zonunmawi te, tlawmngaihna te, aia upa zahna te, hawihhawmna te hi thil lianpui atang chauha in tan tur emaw kan ti laklawh tawh a, Darnam tuikhura pitar tui chawi chhawk kha kan tum tawh lo, a te tham lutuk! Chaw ei dan mawihnai deuh zawkah te, puipunna naa awmdan mawiah te, tualzal nuna phungthluknaah te hian cheng nuai tel a in zeh loh avangin chutiang thil ngaihven chu tul kan ti ta lova, kan motor ke bawl hrep hrupin kan chil pher zo ta!
Bible meuhin ‘sual tinreng bul’ a tih atanga thil engkim mai teh kan ching ta hian kawng min va bo tir nasa tehlul em! Mihring nuna thatna te, mawina te, duhawmna te, theihna te, thiamna te, midang tana tangkaina te leh dikna leh rinawmna atang tea thil teh tawh lovin pawisa tlang phen atang vekin thil kan teh ta a, kan buklung khai hi a khin a rual thei ta lo a ni. He tlang atang hi chuan thil te tham te te, mihring nun kamkitu leh khalhngiltute kha an lang ve pha lova, thil hlawm lian pui pui chauh a lang thei a. Nu ber maian bai dan tur tuihnai zawk leh thenawmte theite pum khat pawh ru lo tura pa berin a fate a zilh hauna ang thil te chu PAN mit atang chuan a te tham lutuk a, Hongkong bazara credit card nena nu ber bazar dan tur leh USA lama pa ber ke zungpui pilh zuk entir dan tur tih vel lo chu a hmu thiam lova, kan nun hi suar angin a chim chhe ta a ni.
Pawnlam thila sum hlawm lian pui pui inchuh luih luihna ringawt hi mihring hmasawnna leh nghehna a ni lova, chhungril lama thil te reuh te te tla khawm insawh muk khan mihring hi mi tha leh dik, mipuitlingah a siam zawk thin tih thu hi, tu’n pawmin pawm lo se, thlalera au rawl ang lek pawh ni dawn sek sek se, kan ziakin kan ziat lo thei lo a nih si hi.
Te tham sa teh mahse!
Thulakna: www.zoawi.com